De samenwerking tussen Huis73 en het Koning Willem I College bestaat 6 jaar en is gebaseerd op de principes van de Bibliotheek op school. Het Koning Willem I College heeft een eigen collectie boeken en een leesconsulent die op vaste momenten aanwezig is. “Het hele traject is 10 jaar geleden begonnen door een gemotiveerde docent die een sterke wens had om meer met lezen te doen”, begint Yannic. “In plaats van elke keer boeken uit zijn eigen kast te plukken of bij de kringloop vandaan te halen, is hij gaan kijken of een samenwerking met de bibliotheek mogelijk was. Inmiddels hebben verschillende afdelingen een eigen bibliotheek.”

In plaats van één grote bibliotheek neer te zetten, is er bewust gekozen om verschillende afdelingen een eigen schoolbibliotheek te geven. Yannic stemt het aanbod van de schoolbibliotheek af op de verschillende opleidingen en de interesses van de verschillende studenten. “Opleidingen hebben altijd een kleine basiscollectie. De rest van de collectie wordt samengesteld met de docenten, bij voorkeur ook met de studenten. Bij de Academie Orde en Veiligheid vind je wat meer boeken rondom het militaire leven, survivallen en de politie. Bij de Lifestyle opleidingen staan boeken die te maken hebben met het kappersvak. Het doel is om de studenten zo gemotiveerd te krijgen dat ze ook thuis in hun vrije tijd gaan lezen.”
 

Leesbevordering in het curriculum

“Bij de afdeling Kinderopvang en Onderwijs vinden we leesbevordering ontzettend belangrijk, want onze studenten gaan na hun opleiding zelf met jongeren en kinderen aan de slag”, vertelt Nicoline. “Zij moeten het belang van lezen uiteindelijk overbrengen aan hun eigen leerlingen. En dan is het natuurlijk heel belangrijk dat ze zelf weten: Waarom is lezen zo belangrijk?”

Het curriculum verschilt per opleiding. Sommige opleidingen integreren het lezen in hun examen spreekvaardigheid aan de hand van de gelezen boeken. “Op die manier borg je het ook binnen het curriculum”, vertelt Yannic. “Dan gaat het bijvoorbeeld over: Wat vond je van het boek? Welke personages spraken je aan? En dat kan zelfs een stripboek zijn. Want als jij een inhoudelijk goed gesprek kunt voeren over een stripboek, dan heb je het doel al bereikt.”

De behoefte en vaardigheden verschillen ook per opleiding. Yannic speelt hierop in met verschillende activiteiten. “Ik organiseer bijvoorbeeld boekenproeverijen in de eerstejaarsklassen aan het begin van het schooljaar, zoals bijvoorbeeld op de middelbare horecaschool. Dan staan er gedekte tafels met verschillende soorten boeken, zodat studenten proeven wat er is. Overal waar we haakjes vinden rondom lezen, pakken we graag op samen met docenten. Want de samenwerking met docenten is essentieel.”
 

Het belang van (voor)lezen

Bij de afdeling Kinderopvang en Onderwijs werken ze met de module interactief voorlezen. Nicoline: “Met de module leren studenten wat goede kinderboeken zijn en hoe ze dat inzetten in hun lessen om kinderen te stimuleren in lezen. Bij dramalessen verwerken studenten een prentenboek in een toneelstuk of ze maken een poppenspel op basis van het boek. Voor Pedagogiek studenten is dit vak verplicht. Maar andere studenten mogen de module ook kiezen. Vorig jaar had ik 7 studenten in mijn klas en dit jaar hebben zich meer dan 50 studenten aangemeld. Dat vind ik een hele mooie vooruitgang.”

Voorlezen in de les is belangrijk, vindt Nicoline. Zo maak je studenten nieuwsgierig naar verschillende verhalen. “Studenten lezen vooral thrillers”, vertelt Nicoline. “Maar ik heb ook veel voorgelezen als een juf op de stoel. Ik lees voor uit verschillende boeken, van Lize Spit tot een prentenboek. En op een gegeven moment zei een student: ‘Zo mevrouw, gaat u maar zitten. Nu ga ik uit mijn favoriete boek voorlezen.’ Dat ze zelf het initiatief nemen, vind ik prachtig.”

Kansen in het leesbeleid

Yannic en Nicoline zien beiden dingen die goed gaan in het leesbeleid, maar zien ook nog kansen liggen. Een probleem dat Nicoline ziet, is dat er veel thema's bij docenten worden neergelegd. Daardoor wordt lezen vaak als extra taak gezien zonder duidelijke focus. Nicoline: “Onze kaders raken vol. Mijn doel als docent Nederlands is bijvoorbeeld het examen voor studenten, omdat er vooral gekeken wordt naar resultaat. Soms moet je daardoor keuzes maken, en hoewel ik begrijp waar sommige keuzes vandaan komen, ben ik het er niet altijd mee eens. Ik vind dat er meer aandacht aan lezen mag worden besteed. En dan echt per afdeling gaan kijken: waar is behoefte aan, waar kan ik op inspelen en waar staan de studenten al? Want dat verschilt heel erg."

Yannic herkent het belang van borging van het beleid per afdeling. “Alle afdelingen die zich aangemeld hebben voor een schoolbieb, moesten zelf een plan schrijven”, vertelt Yannic. “Wat wil je ermee doen? Hoe wil je het aanpakken? Wat zijn je doelen? Dus in principe heeft elke afdeling met een schoolbibliotheek een basisbeleid. Maar dat is helaas niet op alle afdelingen een bewegend document gebleken. Vooral die borging in het beleid is heel belangrijk en daarmee dus ook in het curriculum. Want lezen hoort helemaal niet alleen bij het vak Nederlands, lezen hoort bij elk vak.”

Het Koning Willem I College vindt het belangrijk om in te zetten op leesbevordering. Steeds vaker in het nieuws hoor je dat de taalvaardigheid van jongeren naar beneden gaat. Yannic gelooft dat het belang van leesbevordering een steeds prominentere plek in het onderwijs krijgt. "We hebben al mooie stappen gezet samen en daar gaan we mee door. Over twee jaar komt leesbevordering terug in elk curriculum. We doen het echt samen met elkaar, het bestuur, de bibliotheek en de docenten. Samen gaan we voor een betere leesvaardigheid van de studenten."
 

Sluit aan bij de belevingswereld van de student

Om lezen aantrekkelijk te maken, is het belangrijk om in te spelen op de interesse en voorkeuren van de studenten. Nicoline: “Sommige studenten lezen liever alleen in een hoekje, anderen liggen languit op de bank met een koptelefoon. Sluit aan bij de belevingswereld van studenten en geef ze handvatten om ermee aan de slag te gaan. Lezen wordt pas een leuke vaardigheid, als je de vaardigheid beheerst. Er wordt al snel gedacht: ‘Je hebt leren lezen op de basisschool, dus je kunt een boek lezen.’ Maar er is meer voor nodig dan dat.”

Nicoline benadrukt het belang van leren vanuit passie en enthousiasme: "Het is belangrijk als docent om je kennis te delen en motivatie te bevorderen. Werk niet alleen resultaatgericht, maar maak leren zichtbaar door feedback te geven. Als je lezen inzet vanuit je eigen passie en enthousiasme, dan worden studenten ook nieuwsgierig."

Maak gebruik van de bibliotheek

Het belangrijkste is om gewoon te beginnen, geeft Yannic aan: “Niet elke docent heeft beschikking tot 100 nieuwe boeken, maar je kunt ook klein beginnen. Zoek de samenwerking op met je lokale bibliotheek. Vraag of er mogelijkheden zijn. Bijvoorbeeld een groepspas wat in het primair onderwijs heel gebruikelijk is. Dan krijg jij gewoon een klein aantal boeken in je klas. Je kunt ook gebruik maken van verschillende websites. Kijk bijvoorbeeld naar de website van Stichting Lezen. Daar staan onder andere 25 werkvormen leesbevordering in het mbo die ik samen met mijn collega Annette heb geschreven. Er is zoveel mogelijk en beschikbaar.”

Ook Nicoline heeft voor de module leesbevordering gebruik gemaakt van het aanbod van Stichting Lezen en dit vertaald naar haar eigen doelgroep. Haar tip: “Blijf vertellen over lezen en boeken. Lees consequent voor. Dan krijg je kennis en van kennis komt nieuwsgierigheid. Tijdens de diploma-uitreiking kreeg ik nog te horen van studenten dat ze het voorlezen zo leuk vonden. Daar doe je het voor.”