We zien in het voortgezet onderwijs goede inspanningen en daadkracht rondom leesplezier en -motivatie bij verschillende ketenpartners. Toch scoort bijna een kwart van de 15-jarigen onvoldoende op leesvaardigheid, om als mondige burger in de huidige samenleving te participeren (PISA-onderzoek 2019) en veel jongeren verlaten het onderwijs laaggeletterd. Tijd om samen aan de slag te gaan met het thema leesbevordering en leesplezier.

Panelgesprek 

Tijdens het panelgesprek gingen de Brabantse Gedeputeerde Stijn Smeulders (PvdA), Wethouder Bestaanszekerheid, Kansengelijkheid en Talentontwikkeling van Tilburg Esmah Lahlah (GroenLinks) en Wethouder van Waalwijk Dilek Odabasi-Seker onder leiding van dagvoorzitter Anemoon Langenhoff in gesprek over het belang van een goede taal- en leesvaardigheid bij scholieren en de rol die provincie en gemeenten daarin kunnen spelen. 

Workshops

Vervolgens kon de deelnemer aan twee workshops* deelnemen: 

Begrijpend lezen in de context van digitale media

Eliane Segers (Professor aan de Radboud Universiteit) vertelt over begrijpend lezen in de context van digitale media en bespreekt met de deelnemers de mogelijkheden voor een doorgaande leerlijn digitaal begrijpend lezen.* geen presentatie beschikbaar 

Na Pisa de lente

Anke Herder (Curriculumontwikkelaar bij SLO) komt spreken over het project ‘Na Pisa de lente’. Het project richt zich op het verbeteren van het leesonderwijs in de onderbouw van het voortgezet onderwijs (12-15 jaar). Gedurende twee jaar houden docenten, lerarenopleiders en wetenschappers zich gezamenlijk bezig met het ontwikkelen van onderwijsleermateriaal en schoolleerplannen.* de presentatie is hier in te zien. 

De lees- en leefwereld van jongeren

Merel Kuitert (vo-specialist bij Noordoost Brabantse Bibliotheken) weet heel goed hoe je jongeren aan kunt spreken met boeken. Ze heeft een podcast ‘Je moet je boek houden’, organiseert bierproeverijen onder de naam ‘Books, beers & beyond en op de gelijknamige Instagrampagina maakt ze boeken weer geliefd bij jongeren. Op 6 oktober neemt Merel je mee in de lees- en leefwereld van jongeren. Hoe sluit je met boeken en met leesactiviteiten nou aan bij jongeren?* de presentatie is hier in te zien 

Inspirerende leesomgeving 

Mirjam Wolters (taal- en mediacoach bij Cultuurpunt Altena) is bezig met een aantal middelbare scholen in haar werkgebied om samen met een stylist te zorgen voor een inspirerende leesomgeving. Ze neemt je mee in haar werkwijze en laat je nadenken over wat van belang is voor een stimulerende leesomgeving.* de presentatie is hier in te zien 

Ministerie van OCW over het Masterplan Basisvaardigheden

De beleidsmedewerkers van OCW bespreken wat de successen en valkuilen zijn om als school en bibliotheken samen te werken aan de taalbevordering van kinderen en jongeren. Het ministerie van OCW wil versterkt inzetten op het stimuleren van deze samenwerking om de basisvaardigheden van leerlingen te verbeteren. Op dit moment worden daar verschillende beleidsmogelijkheden voor uitgewerkt. Behoeftes, tips en ideeën uit het veld zijn daarbij ontzettend welkom.* de presentatie is hier in te zien 

Iedere docent een leesbevorderaar

Margriet Smits vertelt over 'Iedere docent een leesbevorderaar'. Dat is een traject over lezen en leesbevordering dat zich richt op alle docenten (dus niet alleen de taaldocenten) die leesbevordering onderdeel willen maken van hun lessen. Het traject is ontwikkeld voor studenten van de lerarenopleiding, maar elke docent kan ermee aan de slag. Wil je op jouw vo-school dus aan de gang met een taalbeleid dat schoolbreed geborgd is, dan is dit verhaal zeer interessant. * de presentatie is hier in te zien 

Samenwerking: van daten naar verloving naar een mooie gezamenlijke toekomst

De weg van samenwerking tussen de bibliotheken en de scholen is uitgestippeld, maar wat komen we onderweg tegen? In de workshop nemen Caroline Heijer en Liselotte Dessauvagie je mee op pad en kijken hoe we deze tocht succesvol kunnen maken. Wat komen we onderweg tegen, welke wegwijzers zijn er, hebben we een kompas, wat kun je van je reisgenoten verwachten, waar en wanneer gaan we een stapje harder lopen, zijn er uitkijkpunten en pleisterplaatsen en wie betaalt de lunch? * de presentatie is hier in te zien  

Lezen voor de Lijst

Marjolijn Schuurmans (Theek 5) en Diantha de Vries(Nieuwe Veste) vertellen over hun project rond Lezen voor de Lijst. Voor leerlingen is het soms lastig om leuke boeken te vinden die aansluiten bij hun belevingswereld en die ze kunnen lezen voor hun lijst. In deze workshop laten deze twee doorgewinterde onderwijsspecialisten je zien en ervaren hoe je luisterfragmenten en boektrailers kunt gebruiken om jouw leerlingen te inspireren en in aanraking te laten komen met nieuwe titels.*de presentatie is hier in te zien 

Restaurant de boekproeverij

Tanja de Jonge (freelance leesbevorderaar) heeft een boek geschreven vol werkvormen voor docenten om aan leesbevordering te werken in de klas. De deelnemers worden uitgenodigd in Restaurant de boekproeverij. Ze krijgen een driegangenmenu waarmee ze actief kennismaken met een aantal inspirerende werkvormen rond leesbevordering. Aan het eind van de workshop zijn de deelnemers geïnspireerd en kunnen ze met behulp van de praktische handvatten en ideeën uit de workshop zelfstandig met leesprojecten aan de slag in hun dagelijkse werkpraktijk.* de presentatie is hier in te zien. 

De kwaliteitswaaier

We maken ons zorgen om de achteruitgang van de leesprestaties van onze leerlingen en het verminderen van het leesplezier. Een bredere kennis over effectief onderwijs in begrijpend lezen kan een mogelijke oplossing hiervoor zijn. Met dit gegeven als achtergrond heeft de kennistafel Effectief Leesonderwijs op basis van wetenschappelijk onderzoek vier verschillende kwaliteitskaarten ontwikkeld voor zowel de leraren, de leesdeskundige, de schoolleider en het bestuur. Deze kaarten beschrijven wat effectief leesonderwijs voor de vier verschillende rollen in het onderwijs betekent. Effectief leesonderwijs is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle onderwijsmedewerkers. We spreken daarom liever niet van losse kwaliteitskaarten, maar van samenhangende kaarten die gezamenlijk een kwaliteitswaaier vormen, een kwaliteitswaaier voor effectief leesonderwijs. Tijdens deze workshop van Mirjam Snel (onderzoeker bij de Kennistafel Effectief Lezen) wordt de inhoud van de kwaliteitswaaier gepresenteerd.* de presentatie is hier in te zien.

Afsluiting

Na de twee workshoprondes sloten we de middag gezamenlijk af met een Gesprek met Yvonne Kops (Bestuurder OMO) en Gio van Creij (directeur bestuurder NOBB) o.l.v. Annemoon. Hierin keken de besturen van OMO en BNB (Brabantse Netwerkbibliotheek) vooruit naar de samenwerking en hoe deze bijeenkomst daaraan heeft bijgedragen. De middag werd afgesloten met een netwerkborrel.Aanwezigen   Deze bijeenkomst was voor schooldirecties, sectieleiders, beleidsmakers, leescoördinatoren en taalcoördinatoren van het voortgezet onderwijs bedoeld. Ook wethouders en ambtenaren met portefeuille Onderwijs/Bibliotheken waren hierbij aanwezig. Daarnaast sloten directeuren,educatiemanagers en educatiespecialisten van de Brabantse bibliotheken aan.